Λαογράφοι Α2 σελ. 80 -112

ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΑΟΓΡΑΦΩΝ Α΄2               σελ. 80-112

1.    Τοπικές λαϊκές δοξασίες-θρύλοι-παραδόσεις.

(Νικόλαος Κουντούρης)

Η Κρήτη έχει μερικές χαρακτηριστικές παραδόσεις. Μερικές από αυτές είναι:

·        Η Μουσική στην Κρήτη

Το αντιπροσωπευτικό μουσικό όργανο της Κρήτης ,η ξακουστή Λύρα. Ο μουσικός σκοπός που βγαίνει μέσα από την λύρα συνοδεύεται από τραγούδι.

Υπάρχουν 3 κατηγορίες τραγουδιών στην Κρήτη: Τα ριζίτικα, οι μαντινάδες και τα ιστορικά.

Η μουσική και τα τραγούδια συνοδεύονται και από τον κρητικό χορό.

·        Οι χοροί της Κρήτης

Οι χοροί της Κρήτης εκφράζουν την λεβεντιά του κρητικού λαού. Οι χοροί στην Κρήτη έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και θεωρούνται εξέλιξη του λατρευτικού λαβυρινθιακού χορού όπου ο Θησέας μετέφερε στην Ηπειρωτική Ελλάδα, όπου και χορεύονταν σε ανάμνηση της νίκης του πάνω στον Μινώταυρο.

Σήμερα στην Κρήτη υπάρχουν πέντε είδη χορού: ο σιγανός, ο πεντοζάλης, ο συρτός, ο καστρινός και η σούστα.

·        Δοξασίες στην Κρήτη

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είναι ο γνωστότερος από τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών και πρωταγωνιστής ενός έμμετρου αφηγηματικού έργου του 11ου-12ου αι., το οποίο είναι γνωστό ως Διγενής Ακρίτης ή Έπος του Διγενή Ακρίτη. Σύμφωνα με τον μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και απέκτησε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του ήταν κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του εμίρης από την Συρία.

·        Θρύλοι της Κρήτης

Στο Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών, το οποίο είναι μέσα στο φαράγγι του Καρτερού Κρήτης, εδώ και χρόνια υπάρχουν ιστορίες για "νεράιδες".Τα μικροσκοπικά πλάσματα χρησιμοποιώντας τις μαγικές τους ικανότητες, εκπληρώνουν κάθε επιθυμία των θνητών που προσπαθούν να πιουν από το "αθάνατο" νερό τους. Λένε ότι όποιος ξεδιψάσει από το σπήλαιο αυτό, διώχνει μια για πάντα λύπες και δυσάρεστα γεγονότα!

2.    Θρησκευτική πίστη: συνήθειες, γιορτές, συμβολισμός βαπτιστικών ονομάτων κ.ά.

(Παναγιώτης Μαδούρος)

Στα κεφάλαια που είχαμε προς λογοτεχνική μελέτη παρουσιάζονται αρκετά σημεία που αφορούν στη θρησκευτική πίστη. Γίνεται αναφορά στις συνήθειες των ανθρώπων αλλά και σε θρησκευτικές γιορτές. Τα πολιτισμικά στοιχεία που παρουσιάζονται όσον αφορά στη θρησκεία είναι υπαρκτά και ισχύουν ακόμα και στις μέρες μας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα/Παρουσιάζονται:

·        η επικείμενη χριστιανική γιορτή της Ανάστασης

·         η έντονη πίστη των ανθρώπων του χωριού στη βοήθεια του Θεού καθώς:

ü   η μάνα του Σίμου κάνει το σταυρό της κάτω από το καντήλι σαν να προσεύχεται να βρεθούν τα τάματα και να λυθεί το μυστήριο

ü   η κυρα Δέσποινα κοιτάει προς το καντήλι και κάνοντας το σταυρό της ζητάει από το Θεό, για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες της μάνας της

·         η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας καθώς και το βάψιμο των κόκκινων αυγών τη Μ. Πέμπτη,

·         η πίστη των ανθρώπων σε δοξασίες και θαύματα όπως ότι δάκρυσε η Παναγία εξαιτίας ενός κακού ανθρώπου που δεν μετανόησε για τις πράξεις του και η Παναγιά δεν τον συγχωρεί

·         το έθιμο να μαζεύουν τα κορίτσια λουλούδια για να στολίσουν τον Επιτάφιο

·         η συνήθεια των ανθρώπων να μην ανάβουν φωτιά τη Μ. Παρασκευή και το φαγητό εκείνη τη μέρα να είναι χωρίς λάδι

·         το Μυστήριο της Εξομολόγησης

Βαπτιστικά ονόματα που παρουσιάζονται είναι πάλι:

·        του Σίμου που προέρχεται από το Συμεών και σημαίνει πολύτιμος, άργυρος,

·        της Φώτως (Φωτεινή - Θεοφανώ) που προέρχεται από το αρχαίο επίθετο φωτεινός και τη Θεία Φώτιση

3.    Γεωγραφία (εντοπισμός στο χάρτη, διαμόρφωση εδάφους, καιρικές συνθήκες)-τοπωνύμια-χλωρίδα (βότανα)-πανίδα στο νησί.

(Δημήτρης Μαρίνος - Ευτύχης Κονταδάκης - Χρήστος Ηλιόπουλος)

·        ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Το χωριό Κόφινας βρίσκεται πάνω σε ένα βουνό που ονομάζεται επίσης Κόφινας (από εκεί βγήκε και η ονομασία του χωριού). Το όρος Κόφινας έχει ύψος 1231 μ. και είναι απρόσιτο, ενώ κοντά στο χωριό υπάρχει ένας γκρεμός που οδηγεί στην θάλασσα.  Δεν είναι λίγο να στέκεσαι στην επίπεδη κορυφή του Κόφινα και από κάτω σου να απλώνεται η νότια ακτή της Κρήτης με κάθε ακρωτήρι και κάθε βαθύ κόλπο ορατό από τις Τρεις Εκκλησιές προς τα ανατολικά μέχρι το Λέντα, τους Καλούς Λιμένες και το Ορος Κεφάλι στα δυτικά.Η ομορφιά αυτή δεν άφησε ασυγκίνητους τους αρχαίους κάτοικους της Κρήτης, τους Μινωίτες, που έφτιαξαν εδώ Ιερό Κορυφής. Αναφέρεται μάλιστα ότι τον Ιανουάριο ο ήλιος φαίνεται να ανατέλλει ακριβώς πάνω από την κορυφή του Κόφινα, όταν κάποιος στέκεται στη μεγάλη αυλή του Ανακτόρου της Φαιστού. Αργότερα η νέα θρησκεία, ο Χριστιανισμός, διαδέχτηκε τις παλιές και στην κορυφή του Κόφινα χτίστηκε το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, που γιορτάζει στις 14 του Σεπτέμβρη, όπως και το αντίστοιχο στην κορυφή του Ψηλορείτη.

·        ΚΛΙΜΑ

Το κλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται εύκρατο μεσογειακό και ιδιαίτερα ξηροθερµικό, µε την ηλιοφάνεια να καλύπτει το 70% των ηµερών του έτους. Ο χειµώνας είναι ήπιος, και ο καιρός από το Νοέμβριο µέχρι το Μάρτιο χαρακτηρίζεται κρύος, όχι όµως παγερός, και βρέχει συχνά. Μακριά, στα όρια του νομού, διακρίνονται τα Λευκά Όρη, τα οποία  ασπρίζουν στις αρχές Νοεµβρίου από χιόνι που διατηρείται µέχρι τα τέλη  Μαίου. Τον Απρίλιο ο καιρός είναι γλυκός κι ευχάριστος και είναι λίγες η φορές που η λιακάδα µπορεί ξαφνικά να αντικατασταθεί από λίγη βροχή. Τον Οκτώβριο σπάνια βρέχει, ο καιρός διατηρείται ζεστός και ήπιος και το µπάνιο στην θάλασσα είναι ακόµη ευχάριστο .Ο Μάιος και ο Σεπτέμβριος είναι κατά κανόνα ηλιόλουστοι, αλλά όχι υπερβολικά ζεστοί. Το καλοκαίρι όµως είναι αρκετά ζεστό και ξηρό. Ο Ιούνιος ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι οι πιο ζεστοί µήνες του χρόνου χωρίς βροχοπτώσεις. Στα ηµιορεινά και τα ορεινά του νοµού, στην περιοχή του χωριού, η θερµοκρασία είναι χαµηλότερη, ενώ αντίθετα στα νότια παράλια και την πεδινή ενδοχώρα είναι κατά µερικούς βαθµούς υψηλότερη.

·        ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ

Το όρος Κόφινας είναι η ψηλότερη κορυφή των Αστερουσίων, πήρε το όνομα του από το σχήμα της κορυφής του, που από τα βόρεια μοιάζει με κοφίνι βαλμένο ανάποδα.

·        ΧΛΩΡΙΔΑ

Αν κάποιος κοιτούσε από ψηλά την περιοχή, θα παρατηρούσε ένα εντελώς απόκοσμο, άνυδρο και άγριο τοπίο «χαρακωμένο» από δεκάδες μικρά ή μεγαλύτερα φαράγγια και μόνο σε λίγες περιοχές, κάποιες «οάσεις» πρασίνου όπως στη νότια πλευρά του Κόφινα με το θαυμάσιο πευκόδασος ή όπως στην περιοχή του Αγίου Νικήτα με το υπέροχο αυτοφυές φοινικόδασος. Στη δε βόρεια πλευρά του βουνού το τοπίο που θα αντίκριζε κανείς θα θύμιζε αφρικανική έρημο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κατσίκια και τα πρόβατα που διατηρούν εκεί οι κτηνοτρόφοι της περιοχής  είναι τόσα πολλά που το βουνό αδυνατεί να τους προσφέρει αρκετή τροφή, με αποτέλεσμα να τρώνε τα φυτά μόλις ξεπροβάλλουν από το έδαφος. Επίσης, στην κορυφή φυτρώνει ένα ιδιαίτερο δέντρο, η «Μηλίτσα του Κόφινα», που οι καρποί του μοιάζουν με μικροσκοπικά μήλα στο μέγεθος του ρεβιθιού. Τα δέντρα αυτά δεν έχουν καμιά σχέση με μηλιές, αλλά στην πραγματικότητα ανήκουν στο είδος «Σορβιά η Ακανθώδης».

·        ΠΑΝΙΔΑ

Παρότι, λοιπόν, επιφανειακά φαίνεται παντελώς αφιλόξενο αυτό το ιδιαίτερο μέρος, στην ουσία φιλοξενεί κάποια από τα σπανιότερα είδη πτηνών παγκοσμίως και πολλά από τα ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας της κρητικής υπαίθρου. Μεταξύ των 192 ειδών πτηνών που έχουν καταγραφεί στην περιοχή -κάποια είναι μεταναστευτικά- πρέπει ν’ αναφέρουμε το «μαυροπετρίτη», τη «σκάρα, τον Σπιζαετό ή «φιλάδελφο» και βέβαια τον «κοκαλά», το «βασιλιά» των πτηνών που είναι το σπανιότερο όλων και έπειτα από 20 και πλέον χρόνια παρατηρήθηκε αναπαραγωγική δραστηριότητα, εκεί κάπου στα νότια του βουνού

4.    Μαγειρική στην Κρήτη.

(Βασίλης Δουμπρής - Παύλος Δημάκης)

Στην Κρήτη τα φαγητά ήταν και είναι γενικώς πικάντικα. Στην Κρήτη οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γενικώς ελαιόλαδο. Στο ΔΕΝΤΡΟ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ αναφέρει πως όταν ερχόταν ο Στράτος η Νενέ έβαζε στο παξιμάδι πάνω ελαιόλαδο και έτσι έκανε μια σαλάτα παρόλο που τα ντουλάπια ήταν άδεια. Έτσι, τότε οι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν όχι μονό επειδή  ήταν γευστικό αλλά και υγιεινό (αν σκεφτούμε πως αυτό κυριαρχεί στην ανθρώπινη διατροφή και στη Μεσογειακή Διατροφή).

Αίγα με ντομάτες

Υλικά:

1,5 κιλό κρέας αίγας (γίδας)

1/2 ποτήρι λάδι 

1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο 

1 κιλό ντομάτες ψιλοκομμένες                

αλάτι και πιπέρι

Εκτέλεση:

1.      Τσιγαρίζουμε το κρέας με το λάδι και το κρεμμύδι, προσθέτουμε τις ντομάτες, το αλάτι, το πιπέρι και λίγο νερό και αφήνουμε το φαγητό να σιγοψηθεί

2.      Αν η αίγα είναι μεγάλη, τη βράζουμε πρώτα με λίγο νερό και, όταν πιει το νερό, ρίχνουμε το λάδι να τσιγαριστεί.

3.      Προσθέτουμε αμέσως και το κρεμμύδι και μετά την ντομάτα και το αλατοπίπερο.

Λογοτέχνες Α2 σελ. 80-112

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ, ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ                         ΣΕΛ. 80-112

                                                 ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ Α΄2

Ηλέκτρα Λερού, Φιλιππία Κόγκα, Δανάη Πάνου, Μαριάννα Παναγιώτου, Ζωή Ματσούκα, Ελένη Ντουμάνη, Κατερίνα Τσαντά, Ελευθερία Ντάριου, Αγγελίνα Καραμεσούτη.

1.Παρακολουθήστε την πλοκή και την εξέλιξή της. Ποια σημεία είναι τα πιο κρίσιμα; Γιατί; Ποια από αυτά θα επιλέγατε να αλλάξετε;

Τα κύρια σημεία είναι:

ü      Η κατηγορία του παπα-Μανόλη για την κλοπή των ταμάτων από τη Βιολέτα.

ü      Οι αναμνήσεις της Βασιλείας για τη φιλία της με τη Βιολέτα.

ü      Η παρακολούθηση της Βιολέτας από το Μάρκο και την παρέα του.

ü      Οι ενοχές του Σίμου για τη Βιολέτα.

ü      Η συζήτηση της κυρα-Δέσποινας με το Σίμο.

Τα παραπάνω σημεία είναι κρίσιμα, διότι μέσω αυτών, η πλοκή εξελίσσεται με ενδιαφέρον και συνεχή ροή.

Τα σημεία που θα αλλάζαμε είναι:

ü      Οι ενοχές του Σίμου για τη Βιολέτα.

ü      Η συζήτηση της κυρα-Δέσποινας με το Σίμο.

2. Πώς ξεδιπλώνεται ο χαρακτήρας των μυθιστορηματικών προσώπων; Πώς ο χαρακτήρας των ηρώων διαπλέκεται με την εξέλιξη της πλοκής; Ποιους συμβολισμούς την προσώπων μπορείτε να διακρίνετε; Ξεκινήστε να γράφεται μία φανταστική βιογραφία για έναν ήρωα και συμπληρώστε τη, καθώς προχωράει η ανάγνωση του βιβλίου. Τι φαντάζεστε ότι έχει ήδη ζήσει ο ήρωας και πώς θα συνεχιστεί η ζωή του μετά το τέλος της ιστορίας;

            Ο χαρακτήρας των ηρώων ξεδιπλώνεται αρχικά με το  Σίμο, ο οποίος προσπαθεί να τους βοηθάει όλους και δεν του αρέσει να λέει ψέματα. Ο Σίμος φαίνεται ατρόμητος από την αρχή της ιστορίας, γιατί είχε το θάρρος να πάει στις πέτρες της Βιολέτας και να την γνωρίσει από κοντά. Επίσης, στα τελευταία κεφάλαια η Οντίν του δίνει θάρρος. Η Οντίν είναι ένα κορίτσι διαφορετικό από τα άλλα. Δεν φοβάται τίποτα και αυτό είναι που την κάνει να ξεχωρίζει και να ενθαρρύνει πολύ το Σίμο σε διάφορα θέματα. Αυτό φαίνεται, γιατί δε φοβήθηκε να περάσει από το Κακοπέρατο, για να φτάσει στη θάλασσα. Η πρόταση αυτή είναι της Βιολέτας, μίας ηλικιωμένης γυναίκας, η οποία τόσο καιρό ζούσε στην κλινική και τώρα, που γύρισε στο χωριό, όλοι την θεωρούν τρελή. Στην πραγματικότητα, όμως, λόγω της συμπεριφοράς της προς το Σίμο και την αντίδραση της προς τη στάση των συγχωριανών της καταλαβαίνουμε πως είναι καλόκαρδη και ευγενική.

3. Πώς ο τόπος εκτύλιξης της δράσης προωθεί την εξέλιξή της;

Ο τόπος εξέλιξης της πλοκής συνεχίζεται στο χωρίο του βουνού Κόφινα στην Κρήτη. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα «ασάλευτο» χωριό, ορεινό πάνω στα βράχια στη σκιά ενός βουνού, μακριά από το πέλαγος. Οι απόψεις των ανθρώπων, επομένως, μάλλον παρωχημένες και προσκολλημένες στο παρελθόν.  Οι άνθρωποι είχαν αντιλήψεις καθαρά αντίθετες από την εποχή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μία γυναίκα διαφορετική να μην αντιμετωπίζεται με τον τρόπο που  πρέπει από τους ανθρώπους του χωριού, αλλά να την αποκαλούν και να την θεωρούν όλοι μάγισσα. Με αυτό τον τρόπο, ο τόπος επηρεάζει την εκτύλιξη της δράσης.

4.Να επισημάνετε τους αφηγηματικούς τρόπους, το είδος του αφηγητή, εγκιβωτισμούς, αναδρομικές αφηγήσεις ή προβολές στο μέλλον. Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι επιλέγονται στα συγκεκριμένα σημεία της αφήγησης;

Σε όλα τα κεφάλαια συναντάμε πολλές αναδρομές στο παρελθόν. Οι αναδρομές αυτές είτε συγκινούν είτε χαροποιούν τον αναγνώστη. Πολλές από αυτές αναφέρονται στη Βιολέτα και στο ιστορικό της στην κλινική.

ü      Αφηγητής: Ετεροδιηγητικός, παντογνώστης, δε συμμετέχει στη δράση, σε γ` πρόσωπο (ενικού και πληθυντικού).

ü      Αφηγηματικοί τρόποι: Η συγγραφές χρησιμοποιεί διάλογο, περιγραφή, αφήγηση και εσωτερικό μονόλογο (μεικτός τρόπος)

ü      Γλώσσα: Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή, με πολλά εκφραστικά μέσα, στοιχεία προφορικότητας και της τοπικού κρητικού ιδιώματος καθώς και ασύνδετο σχήμα-παρατακτική σύνδεση.

5. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε ιδιοτυπίες της λογοτεχνικής γλώσσας και εκφραστικά μέσα που σας εντυπωσίασαν. Τι προσφέρουν στο λογοτεχνικό έργο κατά την αντίληψή σας;

Η συγγραφέας, στα κεφάλαια που διαβάσαμε, για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, χρησιμοποιεί πολλά εκφραστικά μέσα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Εικόνες:

ü      Ο Νικόλας πηγαίνει το μωρό στην κούνια.

ü      Η νενέ ετοιμάζει το φαγητό.

ü      «Ο Σίμος μπήκε… δεν ήθελε»

ü      Η Βασιλεία και η Βιολέτα περιθάλπουν τα αλεπουδάκια.

ü      «Είδε τον πατέρα του… αγκαλιά»

Προσωποποιήσεις:

ü      Είχε αρχίσει να σηκώνεται ο νοτιάς.

ü      Τα χρόνια σβήνουν τις μουτζούρες των άλλων.

Παρομοιώσεις:

ü      Σαν κατσικάκι.

ü      Λες και ντρεπόμαστε να γελάσουμε.

Μεταφορές:

ü      Τον τάιζε με τις ιστορίες της Βιολέτας.

ü      Την έβλεπα να λουλουδίζει και ένιωθα πως άγγιζα τα ουράνια.

ü      Να λερώσει τη χαρά μου.

ü      Η νενέ δεν ήθελε να λερώσει το στόμα της με τα κρίματά του.

Καλλιτέχνες Α1 (σελ. 48-79)

              

Καλλιτέχνες Α1 (σελ. 48-79)

Δημήτρης Αρχόντας, Παναγιώτης Ντάριος, Τζίνα Γάρδου, Δήμητρα Καρύδα, Κωνσταντίνος Βασιλόπουλος, Παύλος Αδαμάκης, Νίκος Αλεξόπουλος, Βησσαρίωνας Γκουβίνας, Διονύσης Ακάλεστος, Φίλιππος Αγγέλου. 

Φωτογραφίες, εικόνες σκίτσα:

  Στο εξώφυλλο ο εικονογράφος θα μπορούσε να ζωγραφίσει κάτω από το Δέντρο τη σκιά της Βιολέτας και του σκύλου της, του Μάνη.

Ακόμη, στο εξώφυλλο υπάρχει ένα πλοίο το οποίο δεν είναι πολύ εμφανές. Αυτό σημαίνει ότι δεν καθορίζει τη συνέχεια του διηγήματος αλλά έχει σημασία για τον τρόπο ζωής του πρωταγωνιστή.

   

Μουσική: Η μουσική που θα μπορούσαμε να επιλέξουμε για το κείμενο είναι                                                  The x-files.        και το    Dead cilence movie theme.  

        

  Εξώφυλλο: Όλος ο τίτλος με το όνομα της συγγραφέως, θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο πάνω αριστερό μέρος του εξωφύλλου, επειδή με τις καινούριες μεταβολές θα εμπόδιζε το σκηνικό όπου συμπεριλαμβάνεται η σκιά της Βιολέτας και του σκύλου της, Μάνη.

  Γραμματοσειρά: Η γραμματοσειρά του κειμένου θα μπορούσε να παραμείνει ίδια, αλλά κάποιες λέξεις οι οποίες θα ήταν πιο σημαντικές για την εξέλιξη του διηγήματος να είναι πιο έντονες (πλαγιαστές), ώστε να δίνουν περισσότερη έμφαση στην πλοκή και να την υποστηρίζουν.

Λεπτομέρειες:

    Ενδυμασία: Στο κείμενο δεν αναφέρεται πουθενά η ενδυμασία των ηρώων. Ο πρωταγωνιστής και οι φίλοι του θα ήταν λιτά ντυμένοι, επειδή ζουν στο χωριό και παίζουν καθημερινά. Επίσης, γενικότερα οι υπόλοιποι κάτοικοι του χωριού, λόγω της μακρινής απόστασης από μεγαλύτερη πόλη και εξαιτίας της έλλειψης οικονομικής ευχέρειας, δεν θα είχαν εντυπωσιακά είδη ρουχισμού. 

Εξωτερικά χαρακτηριστικά:

  Ο Σίμος θα μπορούσε να ήταν πιο εύσωμος, ώστε ο Μάρκος να μην τον μειώνει όπως τώρα. Στη Βιολέτα θα αναιρούσαμε το γεγονός ότι έχει άσπρα μαλλιά, για να υποδείξουμε ότι παρέμεινε λιγότερο στην κλινική και για να περιορίσουμε τις κακουχίες στη ζωή της. Έτσι, θα απαλύναμε το ύφος του διηγήματος. Στη Φώτω και στη μικρή νενέ δεν θα προσθέταμε κάτι, επειδή εδώ δεν επηρεάζουν τη συνέχεια του διηγήματος.

Γλώσσα του σώματος:

 Ο Σίμος παρουσιάζει πολλά χαρακτηριστικά σχετικά με αυτήν: Όταν είδε την Οντίν έτρεξε μακριά γιατί φοβήθηκε, όταν είδε αναμμένα τα φώτα στο σπίτι του κοντοστάθηκε και σκεφτόταν το παρελθόν του και νοσταλγούσε.

     

ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΑΙΝΙΑΣ

ΤΙΤΛΟΣ:   Ναυτικός και  Βιοπαλαιστής.

Ο Σκηνοθέτης ή ο σεναριογράφος, που θα επέλεγε αυτό το μέρος για γυρίσει μία ταινία, θα μπορούσε να ξεκινήσει παρόμοια  με την ιστορία του βιβλίου.Δηλαδή, θα μπορούσε να ξεκινήσει με την κακοκαιρία. Μετά, θα εστίαζε στο μικρό Σίμο, που,  ξυπνώντας, τρομαγμένος από τις αστραπές και τις βροντές καταφεύγει στο δωμάτιο των γονιών του, ώστε να ηρεμήσει. Άθελά του, όμως, άκουσε πως ο αγαπημένος του πατέρας θα έφευγε, λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Ο πατέρας του Σίμου ήθελε να δουλέψει ως ναυτικός. Έτσι, πίστευε πως η οικογένειά του θα αποκτούσε μία καλύτερη ζωή. Δεν πίστευε πως θα γίνουν πλούσιοι, γιατί ήταν ρεαλιστής και όχι και τόσο αισιόδοξος, ώστε να περιμένει να γίνει πλούσιος σε περίοδο κρίσης. Η γυναίκα του προσπάθησε να τον μεταπείσει, αλλά μάταια. Εκείνος της είπε πως πρέπει να μπαρκάρει, για να μεγαλώσει ο Σίμος πιο σωστά. Ύστερα, η μητέρα του Σίμου πρότεινε κάποιες ως εναλλακτικές λύσεις, όπως το να μεγαλώσουν το μποστάνι τους ή να μαζέψουν περισσότερο αλάτι. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της συζήτησης ο Σίμος κρατούσε την ανάσα του, για να μην τον καταλάβουν οι γονείς του. Με λίγα λόγια, ήθελε απλά να ακούσει την απάντηση του πατέρα. Αλλά αυτή η απάντηση δεν ήρθε. Το επόμενο πρωί, ο πατέρας του θα είχε ήδη φύγει. Από εδώ και πέρα, ο Σίμος θα έμενε για αρκετό καιρό μόνο μαζί με τη μητέρα του. Τώρα, που τελείωσε η εισαγωγή της ταινίας, ο σκηνοθέτης ή ο σεναριογράφος μπορεί να εστιάσει στις περιπέτειες του Στράτου πάνω στο καράβι. Με άλλα λόγια, θα δείχνει τις δυσκολίες που περνάει, αν του αρέσει η καινούρια του δουλειά, αν του λείπει η οικογένειά του και πόσο κουράζεται κατά την διάρκεια των ταξιδιών. Τέλος, θα μπορούσε να δείξει πόσο ψύχραιμος και αισιόδοξος θα είναι σε μεγάλη θαλασσοταραχή κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Καλλιτέχνες Α΄2 (σελ. 48-79)

Καλλιτέχνες Α΄ 2

Καλλιτέχνες Α΄ 2 (σελ.48-79)

Ηλέκτρα Λερού, Φιλιππία Κόγκα, Δανάη Πάνου, Μαριάννα Παναγιώτου, Κατερίνα Τσαντά, Ελένη Ντουμάνη, Ζωή Ματσούκα, Σοφία Λούζη, Ελευθερία Ντάριου, Φαίδρα Κουτίτσα, Αγγελίνα Καραμεσούτη.

Επιλογή γραμματοσειράς, χρωμάτων και μεγέθους των γραμμάτων της λογοτεχνικής έκδοσης που διαβάζετε. Τι θα αλλάζατε στην τρέχουσα έκδοση του βιβλίου;  Γιατί;

      Στο εξώφυλλο θα προτιμούσαμε να είναι η Βιολέτα, ο Σίμος και ο Μάνης, επειδή μέχρι αυτό το σημείο έχουν κύριο ρόλο. Επίσης, ο τίτλος και το όνομα της συγγραφέως θα μπορούσαν να είναι στο επάνω μέρος του εξώφυλλου. Ακόμη, ο τίτλος θα μπορούσε να αναγράφεται με διαφορετικό χρώμα, ώστε να ελκύει τον αναγνώστη. Το χρώμα που θα προτιμούσαμε είναι το ανοιχτό καφέ, για να ταιριάζει με τα χρώματα του δέντρου. Θεωρούμε τη γραμματοσειρά σωστή και ταιριαστή με το περιεχόμενο του βιβλίου.

      Κατά τη δική μας άποψη στο εξώφυλλο θα έπρεπε να απεικονίζεται η Βιολέτα με το Μάνη στην αγκαλιά της, μπροστά από το σπίτι της. Το χρώμα της γραμματοσειράς του τίτλου θα προτιμούσαμε να είναι μαύρο και έντονο, ώστε να απεικονίζει τη σοβαρότητα και την αίγλη του δέντρου.

Λεπτομέρειες σημαντικές κατά τη γνώμη σας, που θα συμπληρώνατε: ενδυμασία και εξωτερικά χαρακτηριστικά των μυθιστορηματικών προσώπων, γλώσσα του σώματος, παραγλωσσικά γνωρίσματα, σκηνικό σε περίπτωση κινηματογραφικής ή θεατρικής μεταφοράς του βιβλίου.

Πρόσωπα και περιγραφή τους:

      Βιολέτα: Η Βιολέτα πρέπει να είναι περίπου εβδομήντα ετών, σχετικά μικρόσωμη, με γκρίζα μαλλιά και πράσινα ξέθωρα μάτια. Ως χαρακτήρας είναι μάλλον πολύ δυναμική, πρόδηλο και στη βιογραφία της, στην οποία αναφέρει τα χρόνια της στην κλινική. Τέλος, φανταζόμαστε ότι η Βιολέτα φοράει σκουρόχρωμα, λινά και ξεθωριασμένα φορέματα.

      Μάνης: Ο Μάνης είναι ένα μεγάλο καφέ σκυλί, με μακριά ουρά. Το τρίχωμά του είναι λεπτό και απαλό σα μετάξι.

      Σίμος: Ο Σίμος πρέπει να είναι κοντός, μελαχρινός, με σκούρα καφέ μάτια και δώδεκα ετών. Επίσης, αν και ο πιο κοντός από την παρέα του, είναι έξυπνος και τολμηρός. Τέλος, πιστεύουμε ότι ο Σίμος προτιμά απλά και άνετα ρούχα.

      Οντίν: Η Οντίν είναι ξανθιά, με γαλάζια μάτια και φιλικό, καλοσυνάτο πρόσωπο. Έχει ισχυρό χαρακτήρα, καθώς ξέρει να σταθεί στα πόδια της σε έναν ξένο τόπο γεμάτο περιπέτειες. Τέλος, φοράει τζιν και απλές μπλούζες.

      Φώτω και Στράτος: Η μητέρα και ο πατέρας του Σίμου παρουσιάζονται ως δύο προστατευτικοί άνθρωποι, που ενδιαφέρονται για το παιδί τους και την ανατροφή του. Σε αυτό συμβάλλει περισσότερο η μητέρα, που μεγαλώνει και φροντίζει το Σίμο σχεδόν μόνη της. Ο Στράτος έχει καστανά μαλλιά και μελί μάτια. Η Φώτω πιθανόν είναι κοκκινομάλλα, με πράσινα μάτια, άσπρο δέρμα και φακίδες.

      Νενέ: Η Νενέ, η προγιαγιά του Σίμου, παρουσιάζεται ως μια γυναίκα λεπτοφυής, με κάτασπρα μαλλιά και μαύρα, σαν κάρβουνο, μάτια. Ως χαρακτήρας φαίνεται πολύ δυναμική, έξυπνη και με πολλές εμπειρίες από τη ζωή. Τέλος, σύμφωνα με το πένθος της, φοράει μαύρα ρούχα.

      Κυρά-Δέσποινα: Η κυρά-Δέσποινα είναι περίπου σαράντα ετών, με μακριά, μεταξένια και μαύρα μαλλιά. Από τότε που γνώρισε το Ράινερ και την κόρη του, χαμογελάει συνέχεια. Τα ρούχα της είναι απλά και μαύρα και δεν παραλείπει να φοράει το τσεμπέρι της.

Σκηνικό σε περίπτωση κινηματογραφικής ή θεατρικής μεταφοράς του βιβλίου:

Το σκηνικό σε περίπτωση κινηματογραφικής ή θεατρικής μεταφοράς του βιβλίου, περιλαμβάνει τις εξής εικόνες:

      ένα παλιό ερημικό σπίτι σε μία απόμερη περιοχή ενός ορεινού και δύσβατου χωριού, όπου στον αυλόγυρό του υπάρχει ένα μονάχο μεγάλο δέντρο

      την πλατεία του χωριού, γεμάτη με παιδιά, τα οποία διασκεδάζουν.

      μια μεγάλη εκκλησία, η οποία βρίσκεται στη μέση του χωριού και

      ένα νεκροταφείο, περιτριγυρισμένο από μαύρα κόκκινα και μωβ λουλούδια. Αυτό το μαγευτικό τοπίο από λουλούδια γίνεται τρομακτικό, αφού χειμώνα-καλοκαίρι φυσάει κρύος και δυνατός αέρας.

      το σπίτι της κυρά Δέσποινας βρίσκεται στην κατηφόρα του χωριού και είναι γωνιακό. Γύρω του είναι φυτεμένα λουλούδια και λαχανικά. Οι τοίχοι του είναι κάτασπροι και, μόλις μπαίνεις στο σπίτι, μυρίζει καθαριότητα.

      μια μεγάλη γέρικη ελιά, με μια τεράστια κουφάλα στον κορμό της.

      μια απροσπέλαστη περιοχή γεμάτη βράχια, από όπου φαίνεται στον ορίζοντα η καταγάλανη θάλασσα.

Λαογράφοι Α΄2

Λαογράφοι Α΄2 (σελ. 48-79)

Άγγελος Κολυβέρης, Γρηγόρης Ευσταθιάδης, Γιώργος Ζάφτης, Έρρικα Κλαουδάτου, Δήμητρα Κολυλέκα

                      

Τοπικές λαϊκές δοξασίες – θρύλοι – παραδόσεις

                        

• Στη Κρήτη υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πολλά ήθη και έθιμα, τα όποια πίστευαν, πιστεύουν και θα συνεχίσουν να πιστεύουν πολλοί άνθρωποι. Πριν αρκετά χρόνια, στη Κρήτη υπήρχε το έθιμο των προλήψεων, δηλαδή κάποιων αντιλήψεων που άγγιζαν το μεταφυσικό και φανταστικό στοιχείο. Τέτοιου είδους προλήψεις υπήρχαν πολλές. Για παράδειγμα, ότι οι ναυτικοί είχαν δει γοργόνες.
• Στη Βιάννο, όπου έχει πολλά νερά και πολλά δέντρα, κάθε ποτάμι και κάθε αυλάκι έχει Νεράιδες. Και στο Λασίθι, και σε πολλές μεριές, όπως μάλιστα στη βρύση κοντά στου Τζερμιάδου, έχει πολλές Νεράιδες και πολλούς Νεράιδους. Στο Μιραμπέλο, κάτω από το χωριό Κρητσά, στα νοτιοανατολικά του λιμανιού τ’ Αγίου Νικολάου, είναι ένας από τους αρμυρούς ποταμούς. Εκεί, στα καθάρια νερά του Αρμυρού, βγάζουν τ' άσπρα τους τα φορέματα και κολυμπούν και βουτούν πανέμορφες Νεράιδες με την κυρά τους, οι νεράιδες οι βουνίσιες και οι θαλασσινές (Κάλαμαι). Οι βουνίσιες εχθρεύονται πολύ τις θαλασσινές και κάθε Σάββατο βράδυ κατεβαίνουν από τα βουνά κι οι θαλασσινές βγαίνουν από τη θάλασσα και πολεμούν. Αν νικήσουν οι βουνίσιες, χαρά σ’ εκείνον το βουνίσιο που θα απαντήσουν στο δρόμο τους όταν γυρίζουν στα βουνά, του κάνουν χίλια καλά. Αν τύχει όμως μπροστά τους κανείς θαλασσινός, αλίμονο του! Το ίδιο κάνουν κι οι θαλασσινές, όταν νικήσουν: περιποιούνται τους θαλασσινούς και κατατρέχουν τους βουνίσιους. Τις είδαν και πολλοί άλλοι, ακόμη και παπάδες.

Θρησκευτική πίστη- συνήθειες, γιορτές, συμβολισμός βαπτιστικών ονομάτων κ.ά.

•         Πριν την Ανάσταση όλα τα παιδιά του χωριού μαζεύουν ξύλα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να καεί και τα αφήνουν στο προαύλιο της εκκλησίας. Την παραμονή της Ανάστασης σχηματίζουν ένα βουνό από τα ξύλα και στην κορυφή έχουν ένα σκιάχτρο με ένα παλιό κουστούμι που υποτίθεται ότι είναι ο Ιούδας και την ώρα που ο παπάς λέει το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ βάζουν φωτιά και τον καίνε

•         Παραδοσιακό έθιμο είναι ο κρητικός γάμος και  η κρητική βάφτιση, ξεχωριστές εκδηλώσεις που μπορεί να διαρκέσουν αρκετές μέρες, ώστε να εκδηλωθεί πλήρως η χαρά των φίλων και των συγγενών. Διατηρώντας πολύ στενούς τους οικογενειακούς δεσμούς δίνουν κατ' αρχήν μεγάλη έμφαση στην έγκριση και συμμετοχή της οικογένειας. Ο πατέρας και αρχηγός της οικογένειας είναι ο υπεύθυνος για την έγκριση του γάμου και το μελλόνυμφο ζευγάρι οφείλει, όχι μόνο να ακολουθήσει την συμβουλή του αλλά και να αποδεχτεί την πιθανή αντίθετη γνώμη του. Πολύ παλιότερα, μετά την επίσημη έγκριση του πατέρα, με την παρουσία παπά, πραγματοποιούνταν η τελετή την μνηστείας και, αφού συντασσόταν το προικοσύμφωνο, που όριζε τις οικονομικές λεπτομέρειες του γάμου, οριζόταν η ημερομηνία του μυστηρίου

•         Ακολουθεί το "κάλεσμα", όπου προσκαλούνται όλοι. Μέχρι την ημέρα του μυστηρίου οι συγγενείς και φίλοι στέλνουν δώρα, τα λεγόμενα "κανίσκια" που είναι ένα καλάθι με λάδι, τυρί, κρασί και πατάτες. Την παραμονή όλοι βοηθούν τους "προικαδόρους" στη μεταφορά των προικιών της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Τα φορτώνουν πάνω σε στολισμένα άλογα που ακολουθούνται από την πομπή συγγενών και φίλων, ενώ ακούγονται πυροβολισμοί και κρητικές μαντινάδες.

•         Σε όσους συμμετέχουν στη προετοιμασία του γάμου προσφέρονται νόστιμες σπιτικές δίπλες με μέλι και η περίφημη κρητική κουλούρα με τον υπέροχο στολισμό, που φτιάχνεται μόνο σ' αυτές τις περιπτώσεις. Η τελετή ξεκινά με πομπή από το σπίτι του γαμπρού που συνοδεύεται από μαντινάδες και τουφεκιές και καταλήγει στο σπίτι της νύφης

•         Εκεί μια μαντινάδα τραγουδισμένη από γλυκιά γυναικεία φωνή πείθει την οικογένεια της νύφης να ανοίξει την πόρτα που μέχρι τότε παραμένει κλειστή. Αφού ανταλλάσσονται φιλιά και ευχές, το χτύπημα της καμπάνας ειδοποιεί τους μελλόνυμφους πως πρέπει να κατευθυνθούν προς την εκκλησία

•         Μετά τη τελετή, το ζευγάρι φτάνει στο σπίτι του γαμπρού, όπου η μητέρα του ταΐζει τη νύφη μοσκοκάρυδο και χαράζει σταυρό στη πόρτα, ενώ η νύφη χύνει μέλι στην είσοδο και σπάει ένα ρόδι, για να γίνει ο γάμος γλυκός σαν το μέλι και καρπερός σαν το ρόδι. Το γλέντι ξεκινά με τραγούδια που λέει πρώτο το ζευγάρι και συνεχίζεται με χορό και φαγοπότι που φτάνουν μέχρι το πρωί.

Γεωγραφία

•         Ο Δήμος Κόφινα ήταν δήμος του νομού Ηρακλείου που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε την περίοδο 1999 -2010, οπότε και καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στον νέο δήμο Γόρτυνας. Βρισκόταν στο νότια του νομού Ηρακλείου και είχε σαν έδρα του το χωριό Ασήμι. Το νότιο τμήμα του δήμου βρεχόταν από το Λιβυκό πέλαγος. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είχε συνολικά 5.338 κατοίκους και έκταση 144.768 στρέμματα.

•         Η θέση, η ποικιλία υψομέτρου, η έκταση και το κλίμα της Κρήτης, έχουν ευλογήσει αυτό το νησί με μία θαυμάσια ποικιλομορφία λουλουδιών και φυτών. Ακόμη, το νησί είναι πλούσιο σε καστανιές, βελανιδιές, κυπαρίσσια, φοίνικες, κέδρους και πολλές ελιές (αφού, το ελαιόλαδο είναι το βασικό προϊόν που παράγει).

•         Υπάρχουν επίσης, περισσότερα από 140 διαφορετικά είδη φυτών και άγριων χόρτων, τα οποία είναι ενδημικά (δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού). Επί προσθέτως, η Κρητική χλωρίδα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βότανα και φαρμακευτικά φυτά όπως ρίγανη, θυμάρι και λίβανο. Ακόμη, υπάρχει και μια καταπληκτική ποικιλία λουλουδιών στην Κρήτη όπως τουλίπες, κυκλάμινα, ορχιδέες κτλ. Βέβαια, λόγω του κλίματος και της έκτασης του εδάφους η περίοδος άνθησης διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες ( από το Μάρτιο μέχρι το Σεπτέμβριο )

Μαγειρική

Σκαλτσούνια (από το Καστέλι της Κρήτης)

Η παράδοση στην Κρήτη λέει: «Σερβίρονται μόνο σε χαρές, όπως σε γάμους, βαφτίσια και προσφέρονται σε αγαπημένους καλεσμένους μόνο με ρακή». Οι νοικοκυρές ετοιμάζουν ακόμα και σήμερα αυτά τα σκαλτσούνια, όταν περιμένουν στο σπίτι καλεσμένους που αγαπούν πολύ. Η παρουσία τους φανερώνει αγάπη, φιλία και φιλοξενία.

Υλικά

Γέμιση

•         250 γρ μυζήθρα αλατισμένη

•         25 γρ δυόσμος τριμμένος

•         2 αυγά, λίγο πιπέρι

•         25 γρ βούτυρο κατσικίσιο

•         Σησάμι

Φύλλο

•         1 κιλό αλεύρι σκληρό

•         2 αυγά

•         λίγο λάδι, νερό χλιαρό

Εκτέλεση

Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μαζί με το ένα αυγό και λίγο βούτυρο. Ανοίγουμε το φύλλο λεπτό και το κόβουμε σε λουρίδες για τετράγωνο δίπλωμα ή σε στρογγυλά μικρά με τη βοήθεια ενός πιάτου καφέ. Γεμίζουμε τα σκαλτσουνάκια, τα τοποθετούμε σε λαδωμένο ταψί, τα αλείφουμε με αυγό και τα ραντίζουμε με Σησάμι. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου, για εικοσιπέντε (25) λεπτά.

Γλυκό Τριαντάφυλλο

Υλικά

•         100 gr. ροδοπέταλα από εκατόφυλλα μαγιάτικα τριαντάφυλλα

•         500 gr. ζάχαρη

•         200 gr. νερό

•         1 κουταλάκι του γλυκού ξινό

Εκτέλεση

•         Αφαιρούμε τα ροδοπέταλα από τα τριαντάφυλλα.

•         Ζυγίζουμε τα ροδοπέταλα και τα πλένουμε προσεκτικά ως εξής: τα τοποθετούμε σε βαθύ σκεύος με αρκετό νερό. Αφού τα ξεπλύνουμε, τα στραγγίζουμε.

•         Σε μικρή κατσαρόλα ρίχνουμε το νερό και τη ζάχαρη. Τοποθετούμε την κατσαρόλα σε υψηλή θερμοκρασία και αφήνουμε το μίγμα να βράσει για 1 λεπτό (μετράμε 1 λεπτό από τη στιγμή που το νερό αρχίσει να κοχλάζει).

•         Προσθέτουμε τα ροδοπέταλα και το ξινό. Αφήνουμε το μίγμα να βράσει ακόμη 6 λεπτά.

•         Αποσύρουμε την κατσαρόλα από το μάτι της κουζίνας και αφήνουμε το γλυκό να κρυώσει.

•         Τοποθετούμε το γλυκό σε αποστειρωμένο και στεγνό βαζάκι.

Βυσσινάδα

Υλικά

•         1 κιλό βύσσινο

•         1 κιλό ζάχαρη

•         2-3 κουταλάκια χυμό λεμονιού

Εκτέλεση

•         Πλένουμε τα βύσσινα, αφαιρούμε τα κοτσάνια τους και τα στίβουμε μέσα σε τρυπητό να βγει όλος ο χυμός τους.

•         Ξεπλένουμε τις φλούδες και τα κοτσάνια με λίγο νερό και το ρίχνουμε στο χυμό.

•         Βάζουμε το χυμό με τη ζάχαρη να βράσει και να δέσει σε σιρόπι, όχι πολυ πηχτό σαν των γλυκών του κουταλιού.

•         Προσθέτουμε στο τέλος και το χυμό του λεμονιού, κατεβάζουμε από τη φωτιά και αφού κρυώσει η βυσσινάδα τη βάζουμε σε καθαρά και στεγνά μπουκάλια.

•         Στο ποτήρι μας βάζουμε 1-2 δάχτυλα βυσσινάδα και αραιώνουμε με νερό.

Πηγές

1. Άρθρο εφημερίδας << Καθημερινή >>
2. www.artofwise.gr
3. http://www.attiki-pittas.gr/el/sintages/zaxaroplastiki/54-skaltsounia-apo-to-kasteli-ths-krhths
4. http://www.sintagespareas.gr/sintages/gliko-triantafillo-magiatiko.html
5. http://www.sintagespareas.gr/sintages/bissinada.html