Λαογράφοι, Α2, σελ. 114-145
Ηλέκτρα Λερού, Φιλιππία Κόγκα, Δανάη Πάνου, Μαριάννα Παναγιώτου, Ελένη Ντουμάνη, Αγγελίνα Καραμεσούτη, Κατερίνα Τσαντά, Ζωή Ματσούκα, Ελευθερία Ντάριου
Τοπικές δοξασίες θρύλοι παραδόσεις
Στο βιβλίο φαίνεται πως οι κάτοικοι του χωριού πίστευαν στα μυθικά όντα. Για εκείνους η ιδέα μιας μάγισσας ή ενός πνεύματος ήταν οικεία. Ειδικά οι γυναίκες δεν έλεγαν απλώς ιστορίες στα παιδιά τους για να τα τρομάξουν. Τα πίστευαν μέσα τους αυτά που έλεγαν κι ας μην το έδειχναν.
Μάγισσες: Στην Κρήτη πίστευαν πολύ στη μαγεία. Από αρχαιοτάτων χρόνων οι άνθρωποι που είχαν κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό (π.χ.: Η Βιολέτα έχει την ικανότητα να μιλάει με τους νεκρούς), εκδιώκονταν και θανατώνονταν.
Ξωτικά-δαιμόνια: Στην Κρήτη υπάρχουν πάρα πολλοί μύθοι που αφορούν ξωτικά και νεράιδες. Άλλοτε έχουν τη μορφή ανθρώπου και άλλοτε ζώων. Ακόμη έχουν διάφορες μαγικές ικανότητες και θεωρούνται παιδιά του Διαβόλου.,
Θρησκευτική πίστη: συνήθειες, γιορτές, συμβολισμός βαπτιστικών ονομάτων κ.α.
Θρησκευτική πίστη
Οι ήρωές μας από τα λεγόμενα του βιβλίου είναι ορθόδοξοι χριστιανοί. Αυτό το συμπεραίνουμε, επειδή αναφέρεται η γιορτή του Πάσχα και η νηστεία που προηγείται.
Γιορτές
Πάσχα (Μεγάλη Παρασκευή)
Συμβολισμός βαπτιστικών ονομάτων
¯ Μάρκος: όνομα Ρωμαίων Αυτοκρατόρων
¯ Γεωργία: όνομα πολλών αγίων και μαρτύρων
¯ Βιολέτα: λουλούδι-αγαπάει τη φύση
¯ Γρηγόρης: πανέτοιμος, γρήγορος
¯ Σίμος: ασήμι-ήταν πολύτιμος για την οικογένεια του
¯ Φώτω: Φωτεινή-πολλή λαμπρή
¯ Βασιλεία: Βασιλική- ανήκει στο βασίλειο
¯ Γιώργης: Γιώργος-όνομα πολλών αγίων και μαρτύρων
¯ Μαντώ: κόρη του Τειρεσία με μεγάλες μαντικές ικανότητες
¯ Βασίλης: ανήκει στο βασίλειο
¯ Θεοφανώ: θεά-πολλή ισχυρή
¯ Αγγέλα: άγγελος-αγνή, ειλικρινής
Γεωγραφία (εντοπισμός στο χάρτη, διαμόρφωση εδάφους, καιρικές συνθήκες)-τοπωνύμια-χλωρίδα- πανίδα στο νησί. Τοπωνύμια-Γεωγραφία
Ο τόπος που εκτυλίσσεται η ιστορία, ο Κόφινας, είναι ένα βουνό της Κρήτης. Ο Κόφινας (1231 μέτρα ) είναι η ψηλότερη κορυφή στα Αστερούσια Όρη. Το βουνό Κόφινας πήρε το όνομα του από το σχήμα της κορυφής του που από τα βόρεια μοιάζει με κοφίνι βαλμένο ανάποδα. Ο Κόφινας είναι ένα βουνό που αλλάζει εμφάνιση ανάλογα με την πλευρά απ' όπου θα το κοιτάξεις. Αν την δεις από τα βόρεια η κορυφή του φαίνεται πλατιά και επίπεδη, ενώ αν την δεις από το πλάι μοιάζει περισσότερο με στρογγυλεμένη πυραμίδα. Έτσι και το τοπίο στον Κόφινα αλλάζει δραματικά από τη βόρεια στη νότια πλευρά του. Στις φωτογραφίες κάτω βλέπετε πρώτα τη νότια πλευρά του Κόφινα με τα γκρίζα και απότομα βράχια και το αραιό πευκοδάσος, ενώ στη δεξιά φωτογραφία βλέπετε το Κόφινα από τα βόρεια, με το τοπίο να θυμίζει αφρικανική έρημο.
Η χλωρίδα στην Κρήτη
Οι εκκλησίες της Κρήτης, όπως αναφέρεται στο βιβλίο, είναι ανθοστολισμένες, εφόσον οι άνθρωποι που κατοικούν στην Κρήτη επιθυμούν να ευχαριστούν το Μεγαλοδύναμο, προσφέροντάς του λουλούδια και στολίζοντας το σπίτι του.
Οι βρούβες (λαψάνα, αγριοσινάπι) είναι από τα πιο κοινά και δημοφιλή άγρια χόρτα στην Ελλάδα. Ευδοκιμούν σε ηλιόλουστα, ασβεστώδη εδάφη και όπου βρέχει ελάχιστα. Βρίσκονται στις περιοχές της Μεσογείου ως αυτοφυή, ενώ έχουν εγκλιματιστεί και στη βόρεια Αμερική. Είναι μονοετή, ποώδη φυτά. Η βρούβα ανήκει στην οικογένεια των Σταυρανθών ή Κραμβοειδών. Οι βρούβες έχουν ζωηρά κίτρινα άνθη, που σχηματίζουν ταξιανθίες και τα φύλλα είναι μετρίου μεγέθους που εναλλάσσονται. Ανθίζουν από το Μάρτιο μέχρι και τον Οκτώβριο.
Επίσης στο βιβλίο αναφέρονται οι ελιές και οι αγκινάρες, ζαρζαβατικά τα οποία είναι γνωστό ότι ευδοκιμούν στην Κρήτη.
Τέλος, στο βιβλίο αναφέρεται ότι κάτω από το Δέντρο το Μονάχο υπάρχει πλήθος κόκκινων παπαρούνων.
Καιρικές συνθήκες
Στο βιβλίο αναφέρονται έντονες μεταστροφές των καιρικών συνθηκών. Αυτή η παρατήρηση της συγγραφέα βασίζεται εν μέρει στην πραγματικότητα, μιας και δεν αποτελούν τόσο συνηθισμένο φαινόμενο, τόσο σε όλη την Ελλάδα όσο και στην Κρήτη.
Πανίδα στην Κρήτη
Η πανίδα της Κρήτης στα κεφάλαια που διαβάσαμε αποτελείται από: το σκύλο της Βιολέτας, το Μάνη, τις νυχτερίδες στη σπηλιά στο Κακοπέρατο, τα τζιτζίκια, τα σκαθάρια και τέλος τα πρόβατα.
· Στην Κρήτη υπάρχει μεγάλος πληθυσμός νυχτερίδων αφού περισσότερο από το 50% των συνολικών ειδών θηλαστικών του νησιού είναι νυχτερίδες. Κάποια είδη είναι: νυχτονόμος, η τρανορινόλοφος, η μικρορινόλοφος, η ρινόλοφος του Blasius, η στεπομυωτίδα, η τρανονυχτερίδα, η πτερυγονυχτερίδα, η λευκονυχτερίδα,ο νυκτοβάτης, η μουστακονυχτερίδα, η πυρρομυωτίδα, η ποδαρομυωτίδα, η μικρομυωτίδα, η ορεινή ωτονυχτερίδα, η βουνονυχτερίδα και η νανονυχτερίδα.
· Τα τζιτζίκια συνήθως βρίσκονται κυρίως στην εξοχή το καλοκαίρι.
· Στην Κρήτη τα σκαθάρια θεωρούνται ως μόνιμοι κάτοικοι, αφού ζουν στο νησί για πάνω από 5 εκατομμύρια χρόνια!
· Τα πρόβατα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους της Κρήτης για την παραγωγή βασικών τυροκομικών προϊόντων, όπως γάλα ,τυρί και γιαούρτι.
Μαγειρική στην Κρήτη
Η Κρήτη είναι γνωστή για τα παραδοσιακά της φαγητά. Στο κεφάλαιο «χαρά που δεν γνώρισα αναφέρεται ότι στην οικογένεια του Σίμου πίνουν τσάι για πρωινό. Στην Δυτική Κρήτη υπάρχει το βότανο Μαλοτήρα από το οποίο φτιάχνουν τσάι βουνού. Επίσης, στο ίδιο κεφάλαιο λέγεται ότι τρώνε παξιμάδι που όπως γνωρίζουμε από αυτό το υλικό φτιάχνονται οι γνωστά ντάκοι. Ακόμη, σ’ αυτό το κεφάλαιο ο Σίμος βουτάει το παξιμάδι στο μέλι.
Στο νησί υπάρχει μεγάλη παραγωγή μελιού και γνωστό είναι το Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης. Τέλο,ς στην Κρήτη υπάρχει μεγάλη κατανάλωση ζαρζαβατικών (π.χ.: Η οικογένεια του Μάρκου τρώει αγκινάρες και ελιές).
Κρητικό παξιμάδι
Οι Βυζαντινοί πίστευαν πως ήταν δημιούργημα ενός σπουδαίου γαστρονόμου, του Παξάμου, που έζησε στα Ρωμαϊκά χρόνια. Σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες, το παξιμάδι ταυτίστηκε με την διατροφή των Κρητικών, κυρίως εκείνων της υπαίθρου και των ναυτικών. Αναπτύχθηκαν σπουδαίες τεχνικές παράγωγης του, οι οποίες επικράτησαν στο νησί για πολλούς αιώνες. Καθιερώθηκε ως το ψωμί των Κρητικών, αφού η εξαιρετική ποιότητά του παραμένει αναλλοίωτη για πολλές μέρες. Παραδοσιακοί φούρνοι του νησιού κατασκεύαζαν το παξιμάδι από τα χρόνια της Ενετοκρατίας (16ο αιώνα).Επομένως, θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα <<τυποποιημένα προϊόντα>> διατροφής. Οι τεχνικές παρασκευής του αποτελούν ένα εξαιρετικό κράμα λαϊκής εμπειρίας, όπως διασώθηκε από τη γυναίκα της αρχαιότερης Κρήτης μέχρι σήμερα.
Βιβλιογραφία:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.